“Bosna Hersek’in Kırk Mushafı”

Londra Yunus Emre Enstitüsü, 12 Ocak 2023 Perşembe günü Kültür & Sanat Konuşmaları Serisinin 2023 yılındaki ilk oturumunda Bosna Hersekli Profesör Ćazim Hadžimejlić ile “40 Bosnian and Herzegovinian Mushaf” kitabının söyleşi ve imza gününe ev sahipliği yaptı. Kitap sanatları alanında önde gelen akademisyenlerden olan Profesör Ćazim Hadžimejlić’in konuşması ile başlayan etkinliğin ardından kitap imzası ile sona erdi.

Moderatörlüğünü sanat danışmanı ve ebru sanatçısı Dilara Karaağaç’ın yaptığı etkinlik, Prof. Dr. Ćazim Hadžimejlić’in el yazması Kuran-ı Kerim nüshalarından verdiği örnekler hakkında konuşması ile başladı. Kültürel mirasın bu zengin örneğine vurgu yapılan konuşmada, asırlık mushafların yanında birçok erken basım mushaf örnekleri de gösterildi.

Ćazim Hadžimejlić “Bosna Hersek’in 40 Mushafı” adlı kitabı hakkındaki konuşmasında, yazı yazmanın İslam kültüründe sahip olduğu öneme ve Kuran-ı Kerim’in sanatçılar için sonsuz bir ilham kaynağı oluşuna değindi. Konuşmacı kitap süsleme sanatının Kuran-ı Kerimlerin süslenmesine gösterilen ilgi sonucu başladığından ve bu sanatın örneklerine İslam kültür ve medeniyetinin yayıldığı her yerde rastlanabileceğinden bahsetti.

Konuşmanın ikinci bölümünde Profesör Hadžimejlić, uluslararası birçok kurum, kütüphane ve müzede bulunan tezyinatlı mushaflardan örneklere yer verdi. Profesor Hadžimejlić hem yerli hem de uluslararası yazma arşivlerinde yapılan araştırmalar sonucu gün yüzüne çıkarılan yazma eserler ışığında Bosna Hersek’in zengin yazma eserler açısından da oldukça zengin bir tarihe ve koleksiyona da sahip olduğunu vurguladı. Ayrıca İslam medeniyetinin kalbinde yer alan Mushaf’ın, asırlardır kitap sanatlarının en güzel temsilcisi olarak kabul edildiğinin altını çizdi.

Ćazim Hadžimejlić’in mushaflar hakkında hazırladığı bu özel kitap için seçilen mushafların, Bosna Hersek’in hem özel hem de devlet arşivi koleksiyonunda olan 1300 mushaf arasında yapılan uzun araştırmalar sonucu özenle seçildiğinden bahsetti. Herbir mushafın estetik, kodolojik ve paleografik açıdan detaylı bir şekilde incelendiği bu özel monografide, kültürel, tarihi ve sanatsal değerleri esas alınarak seçilen 40 mushaf yer almıştır.

Boşnakça ve İngilizce olarak hazırlanan bu iki dilli monografi, İslam dünyasındaki kitap sanatlarının şaheserlerini okuyucularına tanıtmak için zengin literatür, birinci sınıf kaynaklar ve çok sayıda fotoğrafla desteklenmiştir. Uzun yıllar süren özverili çalışma ve araştırmaların ürünü olan ve hem devlet hem de özel koleksiyonları içeren bilimsel monografi, kitap sanatları alanında literatüre çok önemli bir katkı sağlamıştır. Bu çalışması ile Bosna’nın gizli hazineleri olan bu el yazmalarını tüm dünyaya göstermek istenmiştir.

Londra’nın dört bir yanından akademisyenler, koleksiyonerler ve kitap uzmanlarının katıldığı söyleşi, moderatörlüğünü Dilara Karaağaç’ın yaptığı bir soru-cevap bölümü ve Ćazim Hadžimejlić’in kitap imzasıyla sona erdi.

Prof. Dr. Hadžimejlić hakkında… 

Profesör Dr Ćazim Hadžimejlić, Saraybosna Üniversitesi Güzel Sanatlar Akademisi Konservasyon ve Restorasyon Bölümü’nde Konservasyon ve Restorasyon, Kitap Sanatları ve Kaligrafi dersleri vermektedir.

Hadžimejlić, Marmara Üniversitesi ve Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’nde Kitap Sanatları, Konservasyon ve Restorasyon Bölümü’nde ve IRCICA’da öğretim görevlisi olarak bulunmuştur. Ayrıca cilt ve kitap restorasyonu ve konservasyonu gibi kitap sanatları alanlarında uzmanlaşmıştır. Hattat Ali Alparslan’dan Talik ve Rika yazı stilinde, usta hattat Hasan Çelebi’den Sülüs/Sülüs ve Nesih/Nesih yazı stilinde ihtisas yapmıştır.

Zenica Üniversitesi Arap Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde hat sanatı öğretim görevlisi olan Profesör Hadžimejlić dünya çapında kişisel ve karma sergiler gerçekleştirmiştir ve kitap sanatları üzerine akademik makaleler sunduğu çok sayıda uluslararası konferansta konuşmalar yaptı.